Sulusokak'ta geçmişin sıbyan mektebi, bugünün minaresiz camisi

Sıbyan mektebi olarak açıldı, Ahi Dergahı bile oldu, minaresiz cami Tokat'ın tarihi sokağında yıllardır ibadethane olarak hizmet vermeye devam ediyor

Tokat'ın tarihi sokağı Sulusokak'ta kim tarafından yaptırıldığı bilinmeyen kitabesinde 15. yüzyılda inşa edildiği belirtilen ve Sıbyan Mektebi amacıyla inşa edilen minaresi olmayan Tatar Hacı Cami, yaklaşık olarak 1960'tan beri cami olarak hizmet veriyor.

Taş yapının mimari özellikleri neler?

Tokat'ta tarihi Sulusokak'ta orijinalinde sıbyan mektebi amacıyla inşa edilen Tatar Hacı Cami, kubbeyle örtülü iki kare mekân ve bu mekânları birbirine bağlayan hol kısmından oluşmaktadır. Kuzeydeki girişin ardından beşik tonoz örtülü hole ulaşılmaktadır. Holün kuzeybatısındaki kapıdan kare plânlı kubbeli mescide, kuzeydoğudaki kapıdan yine kare plânlı kubbeli odaya geçiş sağlanmaktadır.

Ahşap minber yer almaktadır

Güneyde yuvarlak niş halinde mihrap, mihrabın sağında ahşap minber yer almaktadır. Beton harçla moloz taş malzemeyle inşa edilen beden duvarları dört sıra kirpi saçakla sonlanmaktadır. Mekânı dikdörtgen formlu, düzgün kesme taş söveli ve tuğla malzemeli pencereler aydınlatmaktadır.

Bir bölümü aşevi olarak hizmet vermiş

Cami olarak yapılmaması nedeniyle minaresi de bulunmayan yapı geçmişte Ahi Degahı olarak biliniyordu. Yapının iki bölümünden birisi ibadethane olarak kullanılırken diğer bölüm ise aşevi olarak uzun süre hizmet vermiş.

Camiye giriş yönü diğer camilerden farklı

Tarihi yapı geçmişte kur'an kursu olarak da hizmet vermiş. Şuan cami olarak yaklaşık olarak 1960 yılından beri faal olan taş yapının bir farkı da tüm camilere kuzeyden güneye doğru girilirken Tatar Hacı Camisine güneyden kuzey yönüne doğru giriliyor. Bunun nedeni ise yapının çevresine yapılan evler nedeniyle kuzeyden giriş kapısının sonradan kapatılmış olması.

Babadan mesleği devralan imam 27 yıldır camide hizmet veriyor

Tatar Hacı Caminin imamı ise 15 yıl camide babası imam olarak görev yaptıktan sonra baba mesleğini devralan ve 27 yıldır camide imamlık yapan Dursun Ağca. Ramazan ayında teravih kılınmasa da cami yaklaşık 1960 yılından beri ibadete açık.

SIBYAN MEKTEBİ NEDİR? KURUCUSU KİMDİR?

Sıbyan mektebi, Osmanlı İmparatorluğu'nda ilköğretim kurumlarına verilen genel ad. Çoğunlukla cami ve mescitlerin yanında yapılırdı. Mektebin öğretmenleri medrese eğitimi almış kişilerden seçilirdi. Öğrenme çağına gelen 4-5 yaşındaki çocuklar "Âmin Alayı" töreniyle okula başlardı. Bu okulun amacı çocuklara okuma yazmayı, dört işlemi ve dinin gerektirdiği temel bilgileri öğretmekti. Sıbyan Mekteplerine Fatih döneminde sadece yetim ve fakir çocuklarının alınması şart koşulmuştur. Sıbyan Mekteplerinin ders programları başlangıçta Kur'an okutmak ve namazla ilgili bilgilerin verilmesinden oluşmaktaydı. Daha sonraları bu programlara yazı dersleri de konulmuştur.Fatih Sultan Mehmet, kendi adını taşıyan caminin etrafına Sahn-ı Seman ve Tetimme Medreselerini kurduğu zaman bunların yanına bir de öksüz ve yetim çocukları okutmak için sıbyan mektepleri yaptırmıştır.